Nano, encamado no cuarto dun hospital, acompaña durante dous días a un vello terminal, só, entubado e consumido fisicamente. O vello, un home sen nome, un enigma invadido polas lembranzas, entre o delirio e o soño provocados pola medicación, enunciará o monólogo da súa arrepiante biografía centenaria. Unha vida desacougante, condicionada pola perda prematura da nai, a presenza da sombra do seu irmán xemelgo, o seu paso polo Berlín onde emerxía o nazismo co que axiña simpatizou, o seu protagonismo nas sacas da feroz represión do 36 en Compostela ou a súa participación como voluntario na División Azul. A visita de Celia, unha xove guionista, obrigará ao vello sen nome a confesar lucidamente, sen rastro de arrepentimento nin remorso, a súa participación en múltiples fusilamentos, torturas e violacións e as súas razóns para facelos...Empregando formas achegadas ao drama, Suso de Toro ofrece a súa obra literaria máis ambiciosa: un relato de ficción intenso e emotivo onde pairan como teón de fondo os acontecementos da represión en Galicia durante os días do alzamento e os anos da posguerra. Unha reflexión perturbadora sobre a memoria que deita a mirada dun dos verdugos. Unha novela que procura as palabras necesarias que expresen e absolvan tanta dor afogada. Nano, encamado no cuarto dun hospital, acompaña durante dous días a un vello terminal, só, entubado e consumido fisicamente. O vello, un home sen nome, un enigma invadido polas lembranzas, entre o delirio e o soño provocados pola medicación, enunciará o monólogo da súa arrepiante biografía centenaria. Unha vida desacougante, condicionada pola perda prematura da nai, a presenza da sombra do seu irmán xemelgo, o seu paso polo Berlín onde emerxía o nazismo co que axiña simpatizou, o seu protagonismo nas sacas da feroz represión do 36 en Compostela ou a súa participación como voluntario na División Azul. A visita de Celia, unha xove guionista, obrigará ao vello sen nome a confesar lucidamente, sen rastro de arrepentimento nin remorso, a súa participación en múltiples fusilamentos, torturas e violacións e as súas razóns para facelos...Empregando formas achegadas ao drama, Suso de Toro ofrece a súa obra literaria máis ambiciosa: un relato de ficción intenso e emotivo onde pairan como teón de fondo os acontecementos da represión en Galicia durante os días do alzamento e os anos da posguerra. Unha reflexión perturbadora sobre a memoria que deita a mirada dun dos verdugos. Unha novela que procura as palabras necesarias que expresen e absolvan tanta dor afogada.

Es de noche en Santiago de Compostela y Nano, un hombre algo apocado, más sombra que cuerpo, cavila despierto en la cama de un hospital. A su lado descansa un viejo que ya es puro pellejo. De repente, algo rompe el silencio de las primeras horas de la madrugada: es la voz del anciano que reclama atención, pues es mucho lo que tiene que contar. Así, entre el sueño y la vigilia, el delirio y la blasfemia, va desgranándose la larga historia de ese hombre sin nombre que en sus casi cien años de vida disfrutó del mal matando y violando, penetrando la carne doliente de los vivos para buscar la razón de su ser. Fue hijo y hermano en una aldea gallega, fue soldado en Madrid, en Berlín y en Leningrado; leyó a Jünger y conoció a Valle-Inclán, a Cela y a Torrente Ballester; fue médico luego durante un tiempo, e incluso llegó a ser padre, pero las palabras que ahora escupe son las de un criminal que se jacta de sus pecados porque son suyos, y no busca el consuelo del perdón. El viejo habla, sueña, recuerda. Nano escucha, intuyendo que algo suyo va a morir cuando finalmente ese monstruo descanse, y nosotros sentimos cómo Suso de Toro va dibujando el rostro de un fantasma siniestro que ha recorrido Europa a lo largo del siglo XX. Su nombre, nadie lo sabe ni lo necesita: basta con leer para saber que ahí está la historia de todos.